Η
αυτοκινητοβιομηχανία Rolls-Royce
υπήρξε η πλέον θρυλική κατασκευάστρια εταιρία αυτοκινήτων, αποτέλεσμα της
δυναμικής συνεργασίας δύο δαιμόνιων Βρετανών. Η μάρκα ενός αυτοκινήτου αποκτά
το συνώνυμο πλέον της πολυτέλειας και του εκλεπτυσμένου γούστου ανεβάζοντας τον
πήχη στη μηχανική αλλά και στις αερομεταφορές.
Έτσι, ένας αυτοδημιούργητος μηχανικός που αγαπούσε
τη τελειότητα αυτοκινήτων και των αεροπλάνων
μαζί με ένα έξυπνο έμπορο και
Βαρόνο δημιούργησαν ένα μηχανολογικό
επίτευγμα, αυτοκίνητα και κινητήρες αεροσκαφών που μαζί με τις υπόλοιπες
ιστορικές συγκυρίες άλλαξαν την πορεία της παγκόσμιας ιστορίας.
Ο Charles Stewart
Rolls , ήταν ένας πολύ ψηλός άνδρας που γεννήθηκε στο Berkeley
του Λονδίνου. Ήταν ο τρίτος γιός του Βαρόνου του Llangattock, με καταγωγή από τη Ουαλία. Σπούδασε στο κολέγιο του
Ιτον . Από νωρίς άρχισε να ενδιαφέρεται για τους κινητήρες . Σε ηλικία μόλις 18
χρονών, ταξίδεψε μέχρι το Παρίσι για να αγοράσει το πρώτο του αυτοκίνητο, ένα Peugeot Phaeton και να γίνει μέλος
του «Automobile Club of France».
Το Peugeot του πιστεύεται ότι υπήρξε το πρώτο αυτοκίνητο με έδρα το Cambridge
και ένα από τα πρώτα τρία αυτοκίνητα που χαρτογραφήθηκαν στην Ουαλία.
Ο
Βαρόνος Sir Frederick Henry Royce γεννήθηκε στο Alwalton
ενώ ήταν ο μικρότερος από τα άλλα πέντε αδέλφια του και η οικογένειά του είχε
μύλους και μεγάλα οικονομικά προβλήματα. Ο Ρόις ήρθε στον κόσμο το 1863, στο
ταπεινό σπιτικό ενός μυλωνά. Σε ηλικία εννέα ετών χάνει τον πατέρα του. Ο
νεαρός Royce δουλεύει μοιράζοντας εφημερίδες και τηλεγραφήματα αφού δεν είχε
προλάβει να τελειώσει το σχολείο. Στα 17 βρήκε δουλειά σε ένα εργοστάσιο στο
Λίντς στη Βόρεια Αγγλία. Εκεί ανακάλυψε ότι τον ενδιέφερε η ηλεκτρολογία, τότε
ανερχόμενος τομέας, έτσι όταν έμαθε ότι η ηλεκτρική εταιρεία του Λονδίνου ζητούσε
τεχνικούς, έκανε αίτηση για πρόσληψη. Παρ' ότι δεν είχε ακριβώς την κατάλληλη
κατάρτιση, πήρε τη δουλειά, κατάφερε παράλληλα να φοιτήσει σε τεχνική σχολή και
στα 19 του ήταν ήδη υπεύθυνος για τον φωτισμό των δρόμων του Λίβερπουλ.
Το 1878 ξεκίνησε μια δική του μικρή εταιρία,
εργάστηκε στις κατασκευές εργαλείων, στην εταιρία παραγωγής ηλεκτρισμού και
δούλευε εκεί μέχρι το 1882 στο Λίβερπουλ στον οδικό φωτισμό και στο θέατρο. Το
έτος 1884 και το προϊόν ήταν τόσο άριστο που σε 15 χρόνια το κεφάλαιο της εταιρείας
του έφθασε τις 30.000 στερλίνες. Αλλά οι γερανοί του ήταν ακριβοί και όταν
φθηνότεροι, από τη Γερμανία και τις ΗΠΑ, εισήλθαν στη βρετανική αγορά, δεν
μπόρεσε να τους ανταγωνιστεί και στράφηκε στα αυτοκίνητα.
Ο Henry Royce παντρεύτηκε την Minnie
Punt το 1893 και έφτιαξαν το σπιτικό τους στο Μάντζεστερ. Μαζί με το ζευγάρι
ζούσε και η μητέρα του Royce μέχρι το θάνατό της το 1904 αλλά και η ανιψιά τους η Violet. Το 1884 με £20 από
οικονομίες και την συνεισφορά £50 του φίλου του Ernest Claremont, ξεκίνησε μια βιοτεχνία κατασκευής
ηλεκτρονικών εξαρτημάτων στο Manchester. Δέκα χρόνια αργότερα, το 1894
κατασκεύαζε δυναμούς και φανάρια με αρκετή επιτυχία. Η εταιρία του το 1898 με
την επωνυμία Royce Ltd
κυκλοφόρησε μετοχές και ίδρυσε ένα εργοστάσιο στο Trafford
Park του Manchester. Τότε ήταν που η οικογένεια Royce μετακόμισε στο
νεόκτιστο σπίτι τους, στο Knutsford του Cheshire.
Την ίδια εποχή Ο Rolls αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Cambridge (το
1898) και ξεκίνησε να εργάζεται στο ατμόπλοιο «Santa Maria» και μετά στους
«Βορειοδυτικούς σιδηρόδρομους του Λονδίνου», στο Crewe. Παρόλα αυτά το ταλέντο
του ήταν στην μηχανοκίνηση. Τον Ιανουάριο του 1903, με 6,600£ του πατέρα του,
ξεκίνησε μια από τις πρώτες Βρετανικές αντιπροσωπείες αυτοκινήτων την «C.S.Rolls & Co.» στο Fulham, η οποία εισήγαγε τα
Γαλλικά «Peugeot» και τα Βέλγικα «Minerva» και μέχρι την επόμενη χρονιά θα ήταν μια πλήρης και
επιτυχημένη επιχείρηση. Ο Rolls ήταν παράλληλα και ένας από τους πρωτοπόρους
της αεροπορίας και λάτρεις των αερόστατων. Με αερόστατα είχε κάνει πάνω από 170
ανυψώσεις. Ήταν άλλωστε ιδρυτικό μέλος της «Βασιλικής Λέσχης Αέρος» (Royal Aero Club) που ιδρύθηκε
το 1903. Ο Rolls υπήρξε ο δεύτερος Βρετανός υπήκοος που απέκτησε άδεια να
πετάει με αερόστατο κερδίζοντας και χρυσό μετάλλιο.
Ο Ρόις το 1903
αγόρασε ένα Decauville, γαλλικό μοντέλο δέκα ίππων. Ωστόσο, δεν έμεινε
ικανοποιημένος από την επίδοσή του, γι' αυτό βάλθηκε να κατασκευάσει εξ αρχής
το δικό του όχημα αντί να επιδιορθώνει συνεχώς τα λάθη του άλλου. Σ' εκείνο το
πρώτο αυτοκίνητο διά χειρός Ρόις ενσωμάτωσε όλα τα χαρακτηριστικά που έγιναν
αργότερα το σήμα κατατεθέν της Rolls-Royce: αθόρυβο κινητήρα, ασφάλεια και
μεγάλη διάρκεια ζωής.
Δεν το
κατασκεύασε βεβαίως αμέσως. Ένα ολόκληρο χειμώνα εργαζόταν πάνω στο μοντέλο του
προσπαθώντας να καλύψει τις ελλείψεις του στα μαθηματικά με την πείρα του ως
μηχανικός. Η πρώτη Royce είχε δύο κυλίνδρους και τρεις ταχύτητες και έφθανε τα 48 χιλιόμετρα την
ώρα. Ήταν μάλιστα τόσο αθόρυβη που οι πεζοί διαμαρτύρονταν ότι κινδύνευαν να
τους πατήσει «αυτό το βουβό αυτοκίνητο».
Από τα τρία πρώτα
αυτοκίνητα που κατασκεύασε ο Ρόις σήμερα δεν διασώζεται κανένα, αλλά το τρίτο
αγοράσθηκε από τον Χένρι Εντμουντς, λάτρη των αγώνων αυτοκινήτου και καλό φίλο
του Τσαρλς Στιούαρτ Ρολς.
Όντας φανατικός με
τα αυτοκίνητα είχε μάλιστα κερδίσει κάμποσους αγώνες, ενώ είχε σπάσει και το
ρεκόρ ταχύτητας με 149
χιλιόμετρα την ώρα διατηρούσε ένα σαλόνι αυτοκινήτων
στο Λονδίνο, με την επωνυμία C. S. Rolls & Company. Τον Μάρτιο του 1904,
έλαβε μία κάρτα που έμελλε να αλλάξει το μέλλον της παγκόσμιας
αυτοκινητοβιομηχανίας: αποστολέας ήταν ο Εντμουντς, ο οποίος του ζητούσε να
δοκιμάσει ένα νέο, πολλά υποσχόμενο μοντέλο, το Royce.
Παρ' ότι ο Ρολς
απεχθανόταν τα δικύλινδρα αυτοκίνητα, αναζητούσε βρετανικά μοντέλα, γιατί τα
Panhard και τα Minerva που πουλούσε ήταν μεν καλά,
αλλά δεν κατασκευάζονταν στην πατρίδα του. Παρά τις διαφορές τους στην
κοινωνική τάξη και στη μόρφωση, ο Ρολς και ο Ρόις συμπάθησαν αμέσως ο ένας τον
άλλο, και ακόμη περισσότερο όταν ο πρώτος δοκίμασε το αυτοκίνητο του δευτέρου.
Είχε βρει αυτό που ζητούσε. Έτσι γεννήθηκε η Rolls-Royce.
Το μοντέλο που
τους έκανε διάσημους ήταν το Silver Ghost, το οποίο κατασκευάζεται αδιάκοπα από
το 1925. Η αρχική του εκδοχή είχε έξι κυλίνδρους και 48 ίππους, αλλά ξεχώριζε
πραγματικά γιατί ήταν εντελώς αθόρυβο και περνούσε χωρίς δυσκολία από τα
τέσσερα στα 96
χιλιόμετρα την ώρα.
Προτού
ξεσπάσει ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Ρολς είχε χάσει το ενδιαφέρον του για τα
αυτοκίνητα γιατί τον συνέπαιρναν τα αεροπλάνα. Τον Ιούλιο του 1911, το
αεροπλάνο που πιλοτάριζε ο Ρολς συνετρίβη στο Μπόρνμουθ, στη νότιο Αγγλία. Ήταν
μόνο 33 ετών. Κατάφερε εκτός των άλλων
του μεγάλων επιτευγμάτων, να γραφτεί στην ιστορία και ως ο πρώτος Βρετανός που
σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα και ο ενδέκατος διεθνώς. Στον τάφο του γράφει : «Ευλογημένος ο αγνός στην καρδιά γιατί αυτός θα δει
το Θεό».
Οι Rolls-Royce μεταλλάχθηκαν για να καλύψουν
τις ανάγκες του στρατού και ταξίδεψαν ως την Αίγυπτο και τη Μέση Ανατολή όπου
πολύ τις επαίνεσε ο Λόρενς της Αραβίας λέγοντας ότι στην έρημο αξίζουν όσο
τίποτε άλλο. Και το 1914, η βρετανική κυβέρνηση διέταξε τη Rolls-Royce να
κατασκευάσει κινητήρες αεροπλάνων. Ο Ρόις χώρισε από τη γυναίκα του και πέθανε το 1933, στην αγκαλιά της νοσοκόμας που
τον φρόντιζε τα τελευταία 20 χρόνια της ζωής. Ο Royce, έζησε τη ζωή του με την
ιδέα ότι "Οτιδήποτε έχει γίνει
σωστά, όσο ταπεινό κι αν είναι, είναι και ευγενές». Του είχε
απονεμηθεί ο τίτλος του Sir μετά τον 1ο παγκόσμιο πόλεμο και του είχε δοθεί ο
τίτλος του βαρόνου του Seaton της επαρχίας του Rutl, για την προσφορά του στην
Βρετανική αεροπορία. Τα τελευταία του λόγια ήταν, "Μακάρι να περνούσα
περισσότερο χρόνο στο γραφείο μου."
Το αγαλματάκι της Rolls Royce : Η Ιστορία πίσω από το «Spirit of Ecstasy»
Η
πρώτη μασκότ αυτοκινήτου από μέταλλο που κατασκευάστηκε ποτέ στη Μεγάλη
Βρετανία, κρύβει πίσω της μια ιστορία άσβεστου πάθους, ανεκπλήρωτου έρωτα και
κοινωνικών διακρίσεων. Το σήμα κατατεθέν της μάρκας είναι δείγμα της μόδας
στις αρχές του αιώνα η οποία πρόσταζε τη διακόσμηση των καπό με πρωτότυπα
εμβλήματα. Ο τότε διευθύνων σύμβουλος της Rolls Royce, Κλωντ Τζόνσον ανέθεσε σε
έναν νεαρό φοιτητή Καλών Τεχνών, τον Τσαρλς Σάικς να δημιουργήσει κάτι
ξεχωριστό. Το αποτέλεσμα ήταν το γνωστό αγαλματίδιο, εμπνευσμένο από την ιστορία
της Ελέανορ Θόρτον, ερωμένης του Λόρδου του Μπελιέ, πρωτοπόρου της αυτοκίνησης.
Οι γονείς του Λόρδου δεν του επέτρεψαν να παντρευτεί την ταπεινής καταγωγής
Ελέανορ.
Η θυελλώδης σχέση των δύο εραστών, ωστόσο,
είχε θλιβερό τέλος. Στις 30 Δεκεμβρίου του 1915 το ζευγάρι ταξίδευε διαμέσου
της Μεσογείου με προορισμό την Ινδία, όταν το πλοίο τους «SS Persia» στο οποίο επέβαιναν τορπιλίστηκε
ανοιχτά της Κρήτης από γερμανικό υποβρύχιο. Η Θόρτον ήταν ένας από τους 335
επιβάτες που έχασαν τη ζωή τους στη θάλασσα. Ο λόρδος Montagu of Beaulieu, ο
οποίος είχε αγοράσει ένα φουσκωτό γιλέκο πριν από το θαλάσσιο ταξίδι, διασώθηκε
τρεις μέρες μετά τη βύθιση του πλοίου. Πέθανε από φυσικά αίτια τον Μάρτιο του
1929.
Το αγαλματίδιο
της εταιρίας απεικονίζει την Ελέανορ με τα ρούχα της να ανεμίζουν και παράλληλα
παραπέμπει στις γοργόνες που κοσμούσαν τα πειρατικά πλοία, υποδηλώνοντας την
γυναικεία ομορφιά και την ταχύτητα.